Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
abbandhonàre , vrb: abbandonai,
abbannonare,
abendonai Definitzione
lassare istare una cosa, unu logu, a unu, a tempos longos chentza si ndhe incurare, lassare in abbandhonu
Sinònimos e contràrios
disamparai,
discuidai,
irbandhonare,
lassai,
sbandonai,
scabidai
| ctr.
contifizare
Frases
ca non lis lasso benes ne dinari mi ant in custu modu abbandonadu (C.Longu)◊ t'ibetat su coru chi as abendonau ◊ is basciuresus no ant a abbandonai custu logu! ◊ sa vida est acabbada si mi abbandhonas tue! ◊ mancu nci pentzist: dèu no ti abbandonu! ◊ nariant ca po che bogare sa miséria su rimédiu fuit de abbannonare s'agricoltura
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
abandonner,
quitter,
négliger
Ingresu
to leave,
to neglect
Ispagnolu
abandonar
Italianu
abbandonare
Tedescu
verlassen.
discodiàre , vrb: discoidae,
discoidare,
discuidai,
discuidare Definitzione
pigare a trascuru, a discóidu, istare a discóidu, addaesegus
Sinònimos e contràrios
abbandhonare,
cambare,
disamparai,
iscuidare,
lassai,
scabidai,
trascurai
| ctr.
atèndhere,
contifizare
Frases
no tratenzas un'iscuta ne discúides un'ora! ◊ o discoidades tropu o a curtura cheries fortzare s'ora istabbilia (A.Casula)◊ in pac'ora sa bódia brente che bitellu órfanu s'at fatu, su Patriarca, chi no si discódiat in locu de recatu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
négliger
Ingresu
to neglect
Ispagnolu
descuidar
Italianu
trascurare
Tedescu
vernachlässigen.
irbandhonàre , vrb: sbandonai Definitzione
lassare cosa, logu o gente in abbandhonu, chentza custodiau, chentza ndhe fàere contu
Sinònimos e contràrios
abbandhonare,
disamparai,
discuidai,
lassai,
scabidai
| ctr.
contifizare
Frases
mischinedha, sa catedha de númene no ndh’at, ca l’ant irbandhonada dae candho fit minore ◊ custas olias las ant irbandhonadas, chentza pudadas e ne irfruedhadas prus
Tradutziones
Frantzesu
abandonner,
négliger
Ingresu
to leave,
to neglect
Ispagnolu
abandonar
Italianu
abbandonare,
trascurare
Tedescu
verlassen,
vernachlässigen.
scabidài , vrb: iscabidare*,
scabudai,
scaburai Definitzione
lassare a càbudu, agoa, lassare addaesegus in su sensu de abbandhonare, lassare istare, bogare de càbudu, lassare de fàere una faina de sighire apustis
Sinònimos e contràrios
abbandhonare,
disamparai,
discodiare,
irbandhonare,
lassai,
scabulai
/
cambare
/
tasire
| ctr.
contifizare
Frases
Gesugristu no tenit ànimas de scaburai ◊ mamma mia, comenti e totu is mamas de su mundu, no tenit fillus de scabudai ◊ teni fidi e no scabudis a Deus! ◊ s'ortu ocannu dh'apu scabidau
2.
seu sola e scabudada ◊ in s'ospítziu prangit unu babbu scabudau
3.
apusti scabidau de trabballae obiaiant peri is óminis
Tradutziones
Frantzesu
négliger
Ingresu
to neglect
Ispagnolu
descuidar
Italianu
trascurare
Tedescu
vernachlässigen.